Foto: Bill Nighy als vampier Viktor heeft er in Underworld geen enkel probleem mee zijn geliefde drank op een andere manier te consumeren.
Op een forum waar ik huisgast ben loopt een draadje met als titel ‘’De baby zonder fles’’. Het bespreekt de perikelen van moeders die na verloop van tijd weer gaan werken en hun afgekolfde melk met behulp van een fles aan hun baby willen laten geven. En over baby’s die daar heel andere ideeën over hebben. Veel baby’s hebben namelijk vrij nauw omschreven regels voor waar melk vandaar hoort te komen en plastic, rubber en siliconen maken meestal geen deel uit van die beschrijving. Baby’s ideeën over eten worden geïllustreerd met moeders armen, moeders borst en moeders melk. Het wereldbeeld van een baby is groots in zijn eenvoud. Moeder-baby-borst-melk-veilig-goed. Dat maakt de opsomming ongeveer compleet voor zover de baby kan inschatten. Meestal. Als het buikje vol is, mag moeder ook vader zijn. Of oma. Veel baby’s hebben weinig geduld voor andere afwijkingen van hun eigen norm. Het probleem is natuurlijk dat baby helemaal die noodzaak voor verandering en vervanging niet ziet.
Dus worstelen moeders met die opgave om hun baby over te halen de fles te accepteren om te voorkomen dat ze uithongeren terwijl mama werkt. Boeken, brochures en het internet staan vol met tips en trucs om dat mogelijk te maken. Uiteraard is er over zoiets basaals en noodzakelijks nooit degelijk onderzoek gedaan. De onderzoeken die gedaan zijn, voornamelijk door fabrikanten van flessen en spenen, gaan vooral over het ontwerp van de fles en de speen. Voorkomen van luchthappen en dus krampjes, imiteren van de borst of van de borstdrinktechniek, zijn daarbij de speerpunten. Ik ben nog nooit onderzoek tegen gekomen naar welke kinderen wanneer en waarom de fles weigeren en hoe dat eventueel te voorkomen is.
De adviezen die de ronde doen zijn allemaal gebaseerd op ervaring, wat werkte bij de zus van de neef van de zwager van de tante van de buurvrouw en op enig logisch nadenken. Een paar feiten lijken overeind te blijven: sommige baby’s vinden alles best en geven geen enkel probleem; sommige baby’s doen het niet, onder geen enkele voorwaarde, ook al dans je op zijn kop de horlepiep op de salontafel; sommige baby’s willen bij dat ene trucje wel een paar slokjes proberen, maar morgen niet meer. De meeste baby’s drinken uiteindelijk op de een of andere manier hun melk als moeder er niet is, sommigen drinken niets en wachten tot mama er weer is en halen dan de schade in.
De verschillen tussen borstvoeding en drinken uit een fles omvatten een heel scala van elementen. Daar is natuurlijk om te beginnen het materiaal. Het ene is een warm, ademend, oxytocine leverend lichaam, het andere is een compilatie van glas of plastic met rubber of siliconen. Er zijn materialen die enigszins het huidgevoel* kunnen imiteren of het gevoel van menselijke weefsels, maar die worden niet gebruikt om flessen en spenen van te maken.
Dan is er de elasticiteit en vervormbaarheid van het materiaal. De borst met de tepelhof en de tepel zijn zacht en veerkrachtig en de tepel kan stevig worden bij aanraking. In de mond genomen vormen tepel en tepelhof zich helemaal naar de mondholte van de baby en bewegen mee met de bewegingen van de tong tegen het gehemelte. Een flessenspeen is over het algemeen vrij stug en moeilijk vervormbaar. Met een borst is de mondholte vrijwel helemaal gevuld, rondom de speen blijven altijd open ruimtes en de mond is maar ongeveer half zo gevuld als bij de borst. Het is tot nu geen enkele fabrikant gelukt een speen te maken die zelfs maar bij benadering voelt en zich gedraagt als een tepel en tepelhof.
Naast gevoel en gedrag van de fles, de speen en de borst is er ook nog de melkstroom. Bij de borst moet eerst een toeschietreflex worden opgewekt. Zonder toeschietreflex zal er hooguit 10-20ml melk uit de borst druppelen. De tijd die nodig is om de toeschietreflex op te wekken, de kracht van de toeschietreflex en de duur van de erbij horende melkstroom zijn zeer individueel bepaald. De melkstroom uit een fles is direct, vaak al zonder dat de baby maar een begin van zuigen heeft gemaakt. Bij sommige spenen moet een soort melkende beweging worden gemaakt om de melk eruit te krijgen, waarvan wordt gesteld dat dat dezelfde beweging is die de baby bij het drinken aan de borst maakt. Gezien de verschillen in structuur en vorm van de borst en ook die spenen, kan dit nooit werkelijk zo zijn. Bij alle andere spenen stroomt de melk snel of zeer snel, afhankelijk van de grootte van het gat en van hoe strak de dop op de fles zit.
Ongeacht wat de fabrikant ook claimt, er is geen enkel fles-speen systeem dat bij benadering lijkt op het gevoel en de techniek van het drinken aan de borst. Dat in gedachten houdend, kun je je afvragen waarom we al die moeite blijven doen met flessen en niet gewoon om te beginnen aan de gang gaan met kopjes of andere manieren van voeden als het niet aan de borst is. Maar omdat oude gewoonten moeilijk af te leren zijn, zullen we naar ik vrees toch nog wel enige tijd opgescheept blijven zitten met die flessen en de weigeraars. Manieren om de fles te geven beschreef ik in Voeding. Bedenk dat als er geen enkel trucje lijkt te werken, de baby ook kan drinken uit een kopje of een beker of de melk als soep kan lepelen.
Op een forum waar ik huisgast ben loopt een draadje met als titel ‘’De baby zonder fles’’. Het bespreekt de perikelen van moeders die na verloop van tijd weer gaan werken en hun afgekolfde melk met behulp van een fles aan hun baby willen laten geven. En over baby’s die daar heel andere ideeën over hebben. Veel baby’s hebben namelijk vrij nauw omschreven regels voor waar melk vandaar hoort te komen en plastic, rubber en siliconen maken meestal geen deel uit van die beschrijving. Baby’s ideeën over eten worden geïllustreerd met moeders armen, moeders borst en moeders melk. Het wereldbeeld van een baby is groots in zijn eenvoud. Moeder-baby-borst-melk-veilig-goed. Dat maakt de opsomming ongeveer compleet voor zover de baby kan inschatten. Meestal. Als het buikje vol is, mag moeder ook vader zijn. Of oma. Veel baby’s hebben weinig geduld voor andere afwijkingen van hun eigen norm. Het probleem is natuurlijk dat baby helemaal die noodzaak voor verandering en vervanging niet ziet.
Dus worstelen moeders met die opgave om hun baby over te halen de fles te accepteren om te voorkomen dat ze uithongeren terwijl mama werkt. Boeken, brochures en het internet staan vol met tips en trucs om dat mogelijk te maken. Uiteraard is er over zoiets basaals en noodzakelijks nooit degelijk onderzoek gedaan. De onderzoeken die gedaan zijn, voornamelijk door fabrikanten van flessen en spenen, gaan vooral over het ontwerp van de fles en de speen. Voorkomen van luchthappen en dus krampjes, imiteren van de borst of van de borstdrinktechniek, zijn daarbij de speerpunten. Ik ben nog nooit onderzoek tegen gekomen naar welke kinderen wanneer en waarom de fles weigeren en hoe dat eventueel te voorkomen is.
De adviezen die de ronde doen zijn allemaal gebaseerd op ervaring, wat werkte bij de zus van de neef van de zwager van de tante van de buurvrouw en op enig logisch nadenken. Een paar feiten lijken overeind te blijven: sommige baby’s vinden alles best en geven geen enkel probleem; sommige baby’s doen het niet, onder geen enkele voorwaarde, ook al dans je op zijn kop de horlepiep op de salontafel; sommige baby’s willen bij dat ene trucje wel een paar slokjes proberen, maar morgen niet meer. De meeste baby’s drinken uiteindelijk op de een of andere manier hun melk als moeder er niet is, sommigen drinken niets en wachten tot mama er weer is en halen dan de schade in.
De verschillen tussen borstvoeding en drinken uit een fles omvatten een heel scala van elementen. Daar is natuurlijk om te beginnen het materiaal. Het ene is een warm, ademend, oxytocine leverend lichaam, het andere is een compilatie van glas of plastic met rubber of siliconen. Er zijn materialen die enigszins het huidgevoel* kunnen imiteren of het gevoel van menselijke weefsels, maar die worden niet gebruikt om flessen en spenen van te maken.
Dan is er de elasticiteit en vervormbaarheid van het materiaal. De borst met de tepelhof en de tepel zijn zacht en veerkrachtig en de tepel kan stevig worden bij aanraking. In de mond genomen vormen tepel en tepelhof zich helemaal naar de mondholte van de baby en bewegen mee met de bewegingen van de tong tegen het gehemelte. Een flessenspeen is over het algemeen vrij stug en moeilijk vervormbaar. Met een borst is de mondholte vrijwel helemaal gevuld, rondom de speen blijven altijd open ruimtes en de mond is maar ongeveer half zo gevuld als bij de borst. Het is tot nu geen enkele fabrikant gelukt een speen te maken die zelfs maar bij benadering voelt en zich gedraagt als een tepel en tepelhof.
Naast gevoel en gedrag van de fles, de speen en de borst is er ook nog de melkstroom. Bij de borst moet eerst een toeschietreflex worden opgewekt. Zonder toeschietreflex zal er hooguit 10-20ml melk uit de borst druppelen. De tijd die nodig is om de toeschietreflex op te wekken, de kracht van de toeschietreflex en de duur van de erbij horende melkstroom zijn zeer individueel bepaald. De melkstroom uit een fles is direct, vaak al zonder dat de baby maar een begin van zuigen heeft gemaakt. Bij sommige spenen moet een soort melkende beweging worden gemaakt om de melk eruit te krijgen, waarvan wordt gesteld dat dat dezelfde beweging is die de baby bij het drinken aan de borst maakt. Gezien de verschillen in structuur en vorm van de borst en ook die spenen, kan dit nooit werkelijk zo zijn. Bij alle andere spenen stroomt de melk snel of zeer snel, afhankelijk van de grootte van het gat en van hoe strak de dop op de fles zit.
Ongeacht wat de fabrikant ook claimt, er is geen enkel fles-speen systeem dat bij benadering lijkt op het gevoel en de techniek van het drinken aan de borst. Dat in gedachten houdend, kun je je afvragen waarom we al die moeite blijven doen met flessen en niet gewoon om te beginnen aan de gang gaan met kopjes of andere manieren van voeden als het niet aan de borst is. Maar omdat oude gewoonten moeilijk af te leren zijn, zullen we naar ik vrees toch nog wel enige tijd opgescheept blijven zitten met die flessen en de weigeraars. Manieren om de fles te geven beschreef ik in Voeding. Bedenk dat als er geen enkel trucje lijkt te werken, de baby ook kan drinken uit een kopje of een beker of de melk als soep kan lepelen.
*) speenhoes
Eurolac Flits! met label flesvoeding, fles, speen. Deze links leiden naar een lijst met blogs met dit label, klik op de plaatjes in de linkerzijbalk voor meer verhaaltjes.
